TEMİZLİK/KİRLİLİK (CLEANLINESS) TESTI - ISO 16232
Ağırlıklı olarak otomotivde parça yüzeylerinde kirliliklerin sayı, boyutsal sınıflandırılması ve toplam ağırlıklarının raporlanması için kullanılan yıkama testleri bu standarda uygun olarak yapılır
Kullanılan bir üründeki; parçacık (partikül) kirliliği, sistemin güvenilir bir şekilde çalışmasını ve ömrünü etkileyen çok önemli bir kriterdir. Ürünün üretim aşamasında veya montajı esnasında ortaya çıkabilecek parçacık miktarının çokluğu; sistemdeki aşınmayı artıracak, tıkanıklığa sebep olacak, sistemin yavaşlamasına veya bozularak kullanılamaz hale gelmesine neden olacaktır.
Tüm sistemlerin/parçaların güvenilir şekilde çalışmasını sağlamak amacıyla; üretilen ürünlerin devreye alınmadan önce parçacık miktarının kontrolü ve ölçümü önem arz etmektedir. ISO 16232 otomotiv endüstrisinin gereksinimlerini karşılamak için tasarlanmış, ürünlerdeki parçacık ağırlığını, boyutunu ve miktarını ölçerek sınıflandıran bir standarttır. Üreticiler, bu standart üzerinden üretecekleri parçaların kullanım yerlerine göre yaptıkları ar-ge çalışmaları sonucunda, kendi şartnamelerini/talimatnamelerini ortaya koyarak, uygun parçaları üretmeyi, ürettirmeyi, devreye almayı planlayarak daha uzun ömürlü, dayanıklı ve uluslararası standartlara uygun sistemler elde etmeyi hedeflemektedirler.
Temizlik testi yapılacak parça; uygun sıvı ile özel kap içerisinde ve parçacık barındırmayan kontrollü bir bölgede yıkanır. Yıkamanın yapıldığı sıvı, özel filtrasyon sisteminden geçirilerek, parçacıkların belirlenen özellikteki filtrenin üzerinde kalması sağlanır. Böylelikle, üründeki tüm kirliğin giderilmesi ve filtre üzerinde toplanması esas alınır. Bu işlem esnasında yıkayacağımız sıvının ürüne zarar vermeyecek özelliklerde olması, kullanılacak filtrenin sıvıya göre belirlenmiş olması, yıkama ekipmanının da parçacık oluşturmayacak şekilde temiz olması ve dolayısıyla sonucu etkilememesi dikkat edilecek hususlardır. Filtre tartılarak gravimetrik ağırlık tespit edilir. Elde edilen filtrenin üzerindeki partikülün ölçüleri ve sayımı için; yine standart kapsamındaki ihtiyacımıza göre motorize tablalı ve uygun yazılımlı stereo ya da metal mikroskobu ile işlem tamamlanarak, sonuçlar rapor olarak hazırlanır.
Örnek olarak; Tablo-1’de partikül büyüklük değerlerinin sembollerini, Tablo-2’de ise parçacık miktarını tanımlıyor. Yani "15" denildiğinde 16.000 ile 32.000 partiküle kadar olan parçacıkları esas almaktadır.
Temizlik seviyesi “CCC A(B12/C9/D6/E5/F5/G3/H3/I2/J1/K0)” olan bir raporda; 5-15 mikron arası 2000-4000 adet, 15-25 mikron arası 250-500 adet, 25-50 mikron arası 32-64 adet, 50-100 mikron arası 16-32 adet, 100-150 mikron arası 16-32 adet, 150- 200 mikron arası 4-8 adet, 200-400 mikron arası 4-8 adet, 400-600 mikron arası 2-4 adet, 600-1000 mikron arası 1-2 adet, 1000 mikrondan büyük 0 adet partikül miktarını anlamalıyız.
